Εκεί, στο Νότο.

 

Μόλις πρόσφατα συνειδητοποίησα ότι έχω πολύ καιρό να επισκεφτώ τη βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου. Ποιός, εγώ που ήμουνα, σε καθημερινή σχεδόν βάση, πέρσυ εκεί. Το 2013 ήταν για μένα μάλλον ένας μεγάλος ρώσικος χειμώνας, αφού τον πέρασα αγκαλιά με όσους ρώσους συγγραφείς ή ο,τιδήποτε σχετικό με τη Ρωσία και τους δημιουργούς της, υπήρχε στα εκεί ράφια. Ή στα ράφια της βιβλιοθήκης των φίλων.

Ένα οξυδερκής παρατηρητής της ζωής (μου), θα σχολίαζε πώς, τότε, περνούσα μια περίοδο άρνησης της πραγματικότητας και η αχανής αυτή χώρα, ήταν ό,τι έπρεπε για να χαθεί κανείς -ακόμη και για πάντα– στις στέπες της λογοτεχνίας, αρκεί να το ήθελε. Ένας λιγότερο οξυδερκής παρατηρητής - που ήμουν εγώ- θα αντιλαμβανόταν ακριβώς το ίδιο, αλλά μόλις φέτος. 

Επίσης χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι πως ούτε και στο κέντρο της πόλης μου, έβγαινα. Αντίθετα, μπορούσα και έκανα βόλτες με άνεση, παρά το κρύο και χωρίς καθόλου να χάνομαι ακόμη και στο πιο απομακρυσμένο στενάκι - αν υπήρξαν τέτοια ποτέ στην Αγία Πετρούπολη- που είχε ζήσει/μνημονεύσει πριν ο Πούσκιν ή ο Γκόγκολ. Στο δε Ερμιτάζ, ακόμη και τώρα, ένα χρόνο μετά, εύκολα μπορώ να σας κάνω μία ξενάγηση, και ας μην έχω πατήσει ποτέ το πόδι μου εκεί. 

Φυσικά όλη αυτή η εμμονική κατάσταση άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της στην καθημερινότητα μου. Μέχρι και σήμερα, τσεκάρω ό,τιδήποτε σε οικονομικό ταξιδιωτικό πακέτο για Μόσχα/Αγία Πετρούπολη για να το απορρίψω, ως προοπτική, λίγο μετά.

Φέτος σαν, κάπως, κάτι να άλλαξε στην ψυχολογία μου και πλέον κινούμαι πιο νότια. Συγκεκριμένα, διαβάζω Θερβάντες. Φέτος, θέλω να είμαι εκεί έξω, κάπου μεταξύ Εσκίβιας ( χωριό κοντά στη Μαδρίτη) και Τολέδου. Δεν έχω κλειστεί ούτε μία φορά στη δανειστική βιβλιοθήκη, οι διάδρομοι της με έχουν χάσει. Τα βιβλία τα βρίσκω πια, κι αυτά, εκεί έξω. Κατεβαίνω πλέον συχνά, το κέντρο της πόλης μου και επισκέπτομαι ξανά αγαπημένα βιβλιοπωλεία. Σε μια από αυτές τις πρόσφατες βόλτες μου, βρήκα και κάτι που έψαχνα καιρό. Τη βιογραφία του Θερβάντες.
 

“Κάθε φορά που ένας συγγραφέας καταφεύγει στην πραγματικότητα, κάθε φορά που ένας ποιητής προσφεύγει στα όνειρα, πρέπει να αναζητά τον Θερβάντες”. Έτσι γράφει στη σελίδα 15, ο Αντρές Τραπιέγιο (Andres Trapiello), πεζογράφος, ποιητής, δοκιμιογράφος και συγγραφέας της βιογραφίας “Θερβάντες. Ο συγγραφέας πίσω από τον ήρωα”, βιβλίο στο οποίο για φέτος τουλάχιστον, με βλέπω να ανατρέχω συνέχεια. 

“Εγώ πιστεύω ότι στη σύλληψη και τη δημιουργία του Κιχώτη κυριαρχεί ο αυτοσχεδιασμός και η τυχαιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό από αυτόν που πιστεύουμε. Τείνουμε να θεωρούμε, δεν γνωρίζω το γιατί, ότι η ευκολία δεν συνάδει με την ευφυία, ίσως για τον ίδιο λόγο που πιστεύουμε ότι ευτυχισμένος άνθρωπος σημαίνει ρηχός άνθρωπος”. 

Με έρευνα, μέθοδο, λογική, χιούμορ, ίχνος σοβαροφάνειας και κυρίως ειλικρίνεια, συνθέτει την εποχή, τα γεγονότα και ελάχιστα την προσωπική ζωή ή το χαρακτήρα του Θερβάντες, για τα οποία εξάλλου λίγα γνωρίζουμε. Όσο τον διαβάζω, τόσο πιο πολύ εκτιμώ αυτόν τον Τραπιέγιο και τη γραφή του. Διαβάζοντας για τον ισπανό συγγραφέα, κερδίζεις έναν ακόμη και αυτό μάλλον είναι το έξτρα κέρδος από το βιβλίο.

Μετά από αυτό είμαι έτοιμη να ξεκινήσω τον “Δον Κιχώτη” ( για μιαν ακόμη φορά, αφού καταλήγω να τον παρατώ κάπου στα μισά του πρώτου τόμου ), σε μετάφραση του Ηλία Ματθαίου και εικονογράφηση Σαλβαντόρ Νταλί. 

Φέτος, είμαι στην Ισπανία, τη χώρα που μέχρι και σαράντα χρόνια πριν θύμιζε πολύ εκείνη του Θερβάντες ( αυτό δεν είναι δικό μου συμπέρασμα αλλά του βιογράφου ): τα τοπία που διέτρεχαν ο Δον Κιχώτης και ο Σάντσο Πάντσα ήταν τα ίδια με εκείνα που γνώρισαν ο Αθορίν, ο Σολάνα ή ο Ουναμούνο ( δεν ξέρω ακριβώς ποιοί είναι αυτοί αλλά τους αναφέρει συχνά ο Τραπιέγιο στα γραπτά του και ντρέπομαι να τον ρωτήσω ).

Περιγράφοντας το Εσκίβιας, ο Αντρέ λέει πως “ήταν ένα από εκείνα τα ερημικά και απόμερα μέρη όπου μαθήτευσε –ο Θερβάντες- στα διάφορα είδη σιωπής, για τα οποία θα μας μιλήσει αργότερα στα βιβλία του”.

Τις επόμενες ημέρες, κάπου εκεί  -εκτός από εδώ στο blog- θα είμαι!